KONCEPCJA ROZBUDOWY I MODRENIZACJI BUDYKU MIESZKALNEGO
Sopot, ul. Powstańców Warszawy 81
OPIS BUDYNKU
Z materiałów historycznych znajdujących się w Archiwum Państwowym w Gdańsku o/Gdynia wynika, że budynek przy ul. Powstańców Warszawy 81 powstał na podstawie typowego projektu powtarzalnego z połowy XIX w., a Carl Kupperschmitt był jedynie autorem jego adaptacji. Właścicielem posesji była spółka niemiecka „Deutsche Volksbaugesellschaft” nic więc dziwnego, że zakupiła gotowy niemiecki projekt. Świadczy o tym rodzaj planszy, na której został przedstawiony. Jest to druk maszynowy ze stopką drukarni berlińskiej, z przygotowanymi wolnymi miejscami, do późniejszego uzupełnienia, dotyczącymi adresu inwestycji, rzędnej posadowienia terenu, danych inwestora i budowniczego. Zostały one wypełnione odręcznie czarnym atramentem.
Na druku projektu Carl Kupperschmitt odręcznie naniósł zmiany czerwonym atramentem. Dotyczyły one powiększenia piwnicy (całkowite podpiwniczenie) oraz dobudowy lewego skrzydła, będącego niemal odbiciem lustrzanym skrzydła prawego z tą różnicą, że drzwi wejściowe zastąpiono oknem. Ze względu na podniesienie poziomu posadowienia, względem projektu pierwotnego, od frontu dodano również schody wejściowe. Na rysunkach przedstawiona jest tylko elewacja frontowa. Ani projekt pierwotny, ani zmiany adaptacyjne nie pokazują pozostałych elewacji obiektu. Najprawdopodobniej nie zostały one nigdy zaprojektowane i pozostawiono je do dowolnego wykończenia w trakcie realizacji. Mógł to być także projekt przeznaczony do realizacji w ciasnej zabudowie miejskiej, gdzie budynki stykają się ze sobą, a więc elewacji bocznych jako takich nie ma.
W wydanej w 2004r przez Muzeum Miasta Sopotu broszurze pt. „Budowniczy Carl Kupperschmitt” na str. 18 podano informację, że obiekt ten prawdopodobnie powstał w latach osiemdziesiątych XIXw. i został przez Carla Kupperschmitta później przebudowany. Za datę przebudowy podaje się 14 lipca 1892r. Zakres zmian naniesionych na projekcie przez Carla Kupperschmitta przemawia jednak przeciwko tej tezie. Powiększa on bowiem piwnicę i dodaje schody wejściowe. Powiększenie piwnicy na ¾ rzutu istniejącego budynku byłoby operacją karkołomną i wiązałoby się z rozbiórką znacznych jego fragmentów. Ponadto, przy podniesieniu posadowienia względem projektu pierwotnego, budynek nie mógłby istnieć bez piwnicy pokrywającej się z jego rzutem. Dodanie zaś schodów wejściowych sugerowałby, że budynek poprzednio funkcjonował bez nich, co jest oczywiście niemożliwe. Hipotezą zupełnie absurdalną byłoby twierdzenie, że w czasie przebudowy Carl Kupperschmitt podniósł również poziom posadowienia parteru. Bardziej przekonywująca jest raczej teza, że budynek powstał po dacie 14 lipca 1892r. od razu w wersji zmienionej. Wysoki poziom wód gruntowych w tym miejscu uniemożliwiał bowiem budowę obiektu zgodnie z niskim posadowieniem w projekcie pierwotnym. Podniesienie poziomu parteru wymagało powiększenia piwnicy tak, aby znajdowała się pod całym budynkiem i stanowiła jego fundament. Konsekwencją podniesienia poziomu było dodanie schodów wejściowych.
OPIS SYTUACJI PROJEKTOWEJ
Na koncepcję rozbudowy budynku nałożonych było szereg ograniczeń.
Największym z nich było wynikające z mpzp ograniczenie powierzchni zabudowy działki do 25%, co przy bardzo małej działce (ok. 780m2) dało możliwości rozbudowy budynku tylko o ok. 195m2 rzutu.
Istotnymi ograniczeniem były także wymagania dotyczące sytuowania budynku względem granic działki oraz przepisy ppoż. Życzeniem Inwestora było maksymalne powiększenie powierzchni obiektu.
OPIS KONCEPCJI
Pod względem przestrzennym budynek skonstruowano z dwóch brył połączonych przeszkloną klatka schodową. Pozwoliło to na wyraźne odróżnienie istniejącej części zabytkowej od części nowej. Trzecią, nową, kondygnację zaprojektowano tak, aby zapobiec jej dominacji nad budynkiem. Została obrócona względem niższych kondygnacji o kąt ok. 30 stopni i zaprojektowana jako przeszklona. Elewacje budynku istniejącego zaprojektowano jako ceglane – w kontynuacji zabytkowej elewacji północnej. Powtórzono na nich występujące na niej detale. Elewacje nowej części zaprojektowano jako tynkowane, lecz kolorem nawiązujące do starego budynku. Ujednolicenie kolorystyczne miało na celu przeciwdziałanie nadmiernemu rozczłonkowaniu optycznemu niewielkiego obiektu. Detale nowej części nie są tak bogate jak w części starej, lecz ich umieszczenie było konieczne dla podkreślenia łączności obu brył. W tym samym celu w nowej części powtórzono wymiary i podział otworów okiennych części starej.
OPIS PRACY NAD KONCEPCJĄ
Prace nad koncepcją trwały z przerwami od lipca 2005r. do września 2008r. Powodem wydłużania się terminów było opracowywanie przez UM Sopotu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla tego terenu. W takcie prac Inwestor wniósł uwagę do planu, którą rozpatrzono częściowo pozytywnie. Następnie bardzo długo trwały uzgodnienia z Konserwatorem Miasta Sopotu – panią Danutą Zasławską. Dwa razy przeprowadzano wspólnie z nią wizję budynku, przedstawiono kilka koncepcji rozbudowy, prowadzono liczne ustne konsultacje. W efekcie koncepcja rozbudowy, sporządzona zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (co Wydział Architektury i Urbanistyki potwierdził na piśmie), nie uzyskała akceptacji Konserwatora Zabytków Miasta Sopotu. Rozbieżność dotyczyła trzeciej kondygnacji nad nowoprojektowaną dobudową. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dopuszcza trzy kondygnacje, jednak konserwator nie wydał zgody na takie rozwiązanie.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla tego terenu został zatwierdzony po wniesieniu uwagi przez Inwestora, a więc osobom opracowującym go znane były zamiary właściciela obiektu. Został on także zatwierdzony przez urzędującego wówczas Konserwatora Zabytków Miasta Sopotu i stanowił dla projektującego również wytyczne konserwatorskie, co potwierdza pismo jakie otrzymał Inwestor.
Mimo tego Konserwatora Zabytków Miasta Sopotu zakwestionował koncepcję rozbudowy wykonaną zgodnie z powyżej opisanymi wytycznymi. Ostatecznym wynikiem całego procesu jest odstąpienie Inwestora od inwestycji z powodu zbyt małej powierzchni jaką uzyskałby po remoncie i rozbudowie obiektu, która byłaby nieadekwatna do nakładów jakie należałoby ponieść. Inwestor stracił trzy lata, ale dużo więcej stracił zabytkowy budynek. W oczekiwaniu na mające się lada chwila zakończyć uzgodnienia, pozostawał w stanie tymczasowości, bez ogrzewania, narażony na włamania i dewastacje. Ostatecznie, na najbliższe lata, utracił szansę na dobry remont.
AUTOR KONCEPCJI
arch. Katarzyna Rembarz
WIZUALIZACJA
arch. Piotr Duh-Imbor
PRACE NAD KONCEPCJĄ TRWAŁY Z PRZERWAMI OD 07.2005 DO 09.2008r.